ਮਜ਼ਬੂਰ – ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ

ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਮਜ਼ਬੂਰ ਸੀ !
ਮੈਂ ਭੀ ਤਾਂ ਇਕ ਇਨਸਾਨ ਹਾਂ ,
ਆਜ਼ਾਦੀਆਂ ਦੀ ਟੱਕਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸੱਟ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹਾਂ ,
ਉਸ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਚਿੰਨ ਹਾਂ ,
ਜੋ ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉੱਤੇ ਲੱਗਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ…..
ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਮਜ਼ਬੂਰ ਸੀ…..
ਧਿਰਕਾਰ ਹਾਂ ਮੈਂ ਉਹ ,ਜਿਹੜੀ ਇਨਸਾਨ ਓੱਤੇ ਪੈ ਰਹੀ ,
ਪੈਦਾਇਸ਼ ਹਾਂ ਉਸ ਵਕਤ ਦੀ ਜਦ ਟੁੱਟ ਰਹੇ ਸੀ ਤਾਰੇ
ਜਦ ਬੁਝ ਗਿਆ ਸੀ ਸੂਰਜ ,ਚੰਦ ਵੀ ਬੇਨੂਰ ਸੀ ……
ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਮਜ਼ਬੂਰ ਸੀ…..
ਮੈਂ ਖਰੀਂਢ ਹਾਂ ਇਕ ਜ਼ਖਮ ਦਾ ,
ਮੈਂ ਧੱਬਾ ਹਾਂ ਮਾਂ ਦੇ ਜਿਸਮ ਦਾ ,
ਮੈਂ ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਉਹ ਬੋਝ ਹਾਂ ਜੋ ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਢੋਂਦੀ ਰਹੀ
ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਨੂੰ ਪੇਟ ਚੋਂ ਸੜਿਆਂਦ ਇਕ ਔਂਦੀ ਰਹੀ ….
ਕੌਣ ਜਾਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਤਨਾ ਕੁ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ –
ਆਖਰਾਂ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨੂੰ ਇਕ ਪੇਟ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪਾਲਣਾ ,
ਅੰਗਾ ਨੂੰ ਝੁਲਸਣਾ ਤੇ ਹੱਡਾਂ ਨੂੰ ਬਾਲਣ
ਫਲ ਹਾਂ ਉਸ ਵਕਤ ਦਾ ਮੈਂ ,
ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੀਆਂ ਬੇਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੈ ਰਿਹਾ ਜਦ ਬੂਰ ਸੀ….
ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਮਜ਼ਬੂਰ ਸੀ…..